Tarım ve Orman Bakanlığı, sözleşmeli üretimin geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve kayıt altına alınması amacıyla “sözleşmeli üretim yönetim sistemi” kuracak ve işletecek.
Bakanlık tarafından hazırlanan “Sözleşmeli Üretimin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Buna göre, sözleşmeli üretimde irade serbestisi esas kabul edilirken, salgın hastalıklar, tarım ürünleri ticaretinde yaşanan gelişmeler karşısında arz güvenliğinin sağlanması, tarımsal üretimin iç veya dış talebe uygun olarak ayarlanması veya bitki ve hayvan sağlığının korunması amacıyla, ihtiyaç halinde Bakanlıkça belirlenen ürün veya ürün grupları sözleşmeli olarak üretilecek. Bakanlık sözleşmeli üretimi kayıt altına almak için sözleşmeli üretim yönetim sistemini kuracak ve işletecek.
Taraflarca, tarımsal üretim sözleşmesi Bakanlığın belirlediği tip sözleşme örneklerine uygun olarak düzenlenecek. Bu sözleşmeler il/ilçe müdürlükleri tarafından sözleşmeli üretim yönetim sistemine kaydedilecek.
Tarımsal üretim sözleşmesine tabi ürünlere veya üretim varlıklarına sigorta yaptırılması zorunlu olacak. Tarım sigortalarının kapsamı ve şartlarına dair esaslar tarımsal üretim sözleşmesinde düzenlenecek.
Üretim sürecinde alıcı tarafından görevlendirilen kişilerce verilen teknik destek kapsamındaki hizmetlerin maliyeti alıcı tarafından karşılanacak, hiçbir şekilde üreticiye yansıtılamayacak.
Alıcı tarafından üreticiye teslim edilen girdiler temin edildiği güne ait fiyat ile avans olarak kabul edilecek. Üretici söz konusu fiyattan girdiyi kabul edip etmemekte serbest olacak.
Sözleşme kapsamında alıcı tarafından üreticiye bedelsiz olarak sağlanan girdiler üretimin yapılacağı yerin dışında kullanılamayacak.
Tarımsal amaçlı örgütler yetkilendirilmeleri halinde üyeleri veya ortakları adına sözleşmeye taraf olabilecek. Sözleşmeye sonradan dahil olan üye veya ortaklar, sözleşmenin tüm şartlarına uymakla yükümlü olup sözleşme ekinde yer alan üye veya ortak listesine eklenecek.
Sözleşmeli üretim kapsamında iyi tarım uygulamaları veya organik tarım faaliyetinde bulunacak üreticilerin, Bakanlıkça yetkilendirilen kontrol ve sertifikasyon kuruluşları ile yapmış oldukları sözleşme, tarımsal üretim sözleşmesi ekinde yer alacak.
Bakanlığın görevleri
Bakanlık, sözleşmeli üretim yönetim sistemini kurmak, işletmek ve bu sistemin ilgili diğer kayıt sistemleriyle entegrasyonuna yönelik çalışmalar yapmakla yükümlü olacak.
Sözleşmeli üretime ilişkin istatistiksel bilgileri toplayacak, değerlendirecek ve sözleşmeli üretim modelinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapacak.
Sözleşmeli üretime yönelik mevzuatın uygulanması ve uygulamada birlikteliğin sağlanması amacıyla gereken tedbirleri alacak ve bu doğrultuda ihtiyaç duyulan eğitim ve tanıtım faaliyetlerini düzenleyecek.
Tarımsal üretim planlaması ve arz güvenliği kapsamında sözleşmeli üretimin yaygınlaştırılması ve özendirilmesi için gerekli tedbirleri alacak.
Sözleşmeli üretim kapsamındaki üreticilerin, üretim faaliyetine göre Bakanlığın ilgili kayıt sistemlerine kayıtlı olması gerekecek.
Sözleşmelerin süresinde ürün ve hayvanın yararı gözetilecek
Sözleşmelerin, bitkisel üretimde tek yıllık bitkilerde ekim veya dikimden önce, çok yıllık bitkilerde ürünün kendine özgü üretim sezonu başlangıcından önce, hayvansal üretimde çiğ sütte ürünün tesliminden önce, besicilik, kanatlı yetiştiriciliği ve arı ürünleri üretiminde üretim dönemi başlangıcından önce ve su ürünleri yetiştiriciliğinde kullanılacak yumurta, yavru ya da büyütme amacıyla kullanılan canlı materyallerin sözleşmede istenilen ağırlığa ulaşmasından en az 3 ay önce imzalanması esas kabul edilecek.
Bakanlık, ürün veya ürün grupları özelinde sözleşme imza dönemlerini ayrıca yayımlayabilecek.
Sözleşmeli besicilikte sözleşme konusu kasaplık hayvan veya koyun/keçi ile sığır karkasını kapsayacak, sözleşme süresi 4 aydan az, 2 yıldan fazla olamayacak. Kanatlı hayvancılık ve arı ürünleri üretiminde sözleşme süresi taraflarca belirlenecek. Sözleşmeli usulde çiğ süt alım satımında sözleşme süresi 6 aydan az, 1 yıldan fazla olamayacak. ESK’nin taraf olduğu sözleşmelerde sözleşme süresi ESK tarafından belirlenecek.
Su ürünleri yetiştiriciliğinde ise üretici, Bakanlıktan onaylı su ürünleri yetiştiricilik belgesine sahip olacak.
